Η κομποστοποίηση είναι η βιολογική, αερόβια, θερμόφιλη και ελεγχόμενη διαδικασία, όπου τα οργανικά απόβλητα (όπως φρούτα, λαχανικά, κλαδιά, φύλλα κ.α.) αποσυνθέτονται και μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μείγμα (φυτόχωμα ή κομπόστ). Το πλούσιο αυτό οργανικό μείγμα όταν "ωριμάσει" πλήρως, έχει σκούρο χρώμα, είναι μαλακό, μη συμπαγές και μυρίζει όπως το χώμα του δάσους• συνήθως σε αυτό διακρίνονται κομμάτια από τσόφλια αυγών ή άλλα φυσικά υλικά.
Για να είναι καλής ποιότητας το κομπόστ, πρέπει να περιέχει πολλές και διαφορετικές ουσίες• η προσθήκη κοπριάς (από ζώα του στάβλου), ασβεστίου ή άλλων οργανικών ουσιών (π.χ. αργίλιο) θεωρούνται απαραίτητα. Η κομποστοποίηση δεν είναι απλή διεργασία, διότι τα υλικά που κομποστοποιούνται είναι συγκεκριμένα και εμπεριέχουν ουσίες που βοηθούν το κομπόστ. Υλικά που είναι χρήσιμα για την κομποστοποίηση είναι τα ξυλώδη υλικά που περιέχουν άνθρακα (C) και τα υγρά, τα οποία είναι πλούσια σε θρεπτικές ουσίες, όπως άζωτο (Ν) και άλλα στοιχεία.
Υλικά που μπορούν να κομποστοποιηθούν είναι* :
φρούτα
φλούδες
υπολείμματα λαχανικών
τσόφλια αυγών
κατακάθια καφέ
τσάι με το σακουλάκι του
χαρτόνια
χαρτοπετσέτες
χαρτοσακούλες
κοπριά (από κουνέλια, πουλερικά, πρόβατα, κατσίκια και μοσχάρια)
τεμαχισμένα κλαδιά (από δένδρα και θάμνους)
ξηρά και φρέσκα φύλλα
ροκανίδια
πριονίδια
άχυρο
σανός
γρασίδι
χόρτα
μαραμένα λουλούδια
στάχτη ξύλων
* υλικά στα οποία υπάρχουν μπογιά, συντηρητικά ή φυτοφάρμακα δεν είναι κατάλληλα για το κομπόστ.
Υλικά που δεν μπορούν να κομποστοποιηθούν είναι :
κρέας
ψάρια
υπολείμματα φαγητών
τυροκομικά
κόκκαλα
έντυπα
γυαλιστερό χαρτί
πάνες μιας χρήσης
κάρβουνα
κόπρανα σκύλων και γάτων
φύλλα και κλαδιά από φυτά που ασθενούν
Επίσης για να πετύχουμε το κομπόστ πρέπει να φροντίσουμε να υπάρχουν όσο το δυνατό περισσότεροι μικροοργανισμοί. Για να πολλαπλασιαστούν οι μικροοργανισμοί πρέπει να λάβουμε υπ’ όψη τέσσερεις παράγοντες* :
1. Αερισμός : πρέπει να είναι επαρκής ώστε για να περνά οξυγόνο και να μπορούν να ζήσουν οι αερόβιοι οργανισμοί. Ο αερισμός πετυχαίνεται με το ανακάτεμα του κομπόστ.
2. Υγρασία : είναι απαραίτητη για να μπορούν οι μικροοργανισμοί, κυρίως τα βακτήρια, να κινητοποιούνται. Το κομπόστ πρέπει να διατηρείται σταθερά υγρό, αλλά όχι υπερβολικά γιατί τότε θα εμποδίζεται το οξυγόνο.
3. Θερμοκρασία : με την υγρασία και τον σωστό αερισμό, είναι απαραίτητη η ψηλή θερμοκρασία για να γίνει γρήγορα και σωστά η χουμοποίηση των οργανικών υλικών.
4. Οξύτητα : οι μικροοργανισμοί στο κομπόστ αναπτύσσονται και ευδοκιμούν καλύτερα σε οξύτητα μεταξύ 5,5 – 7,5 pH. Σε περίπτωση που οι τιμές των μετρήσεων οξύτητας του κομπόστ, δείχνουν ότι το κομπόστ βρίσκεται σε όξινη κατάσταση (δηλ. κάτω από 5,5 pH), με την προσθήκη μικρών δόσεων από ασβέστιο επιτυγχάνεται η σωστή οξύτητα.
* Σε περίπτωση ανεπάρκειας κάποιου παράγοντα το κομπόστ θα σαπίσει και θα βρωμά.
Το κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προστατευτικό κάλυμμα για τις ρίζες των φυτών, αφού τα προφυλάσσει από τον ήλιο, την βροχή και τον άνεμο και ως λίπασμα γιατί προμηθεύει τα φυτά με μεταλλικά στοιχεία, όπως άζωτο (Ν), φωσφόρο (P), ασβέστιο (Ca) κ.α. Επιπρόσθετα εμπλουτίζει το έδαφος με μικρόβια και ασπόνδυλα, κατακρατά νερό, βελτιώνει την δομή του εδάφους και ελέγχει την ανάπτυξη των ζιζανίων (αγριόχορτων). Επίσης με την κομποστοποίηση μειώνεται ο όγκος των απορριμμάτων που φτάνει στις χωματερές προστατεύοντας το περιβάλλον εφόσον δεν απελευθερώνονται αέρια, ενώ βελτιώνεται η ποιότητα του χώματος, καταπολεμούνται βλαβεροί μικροοργανισμοί που επηρεάζουν αρνητικά τα φυτά μας και εξοικονομούνται χρήματα αφού δεν χρειάζεται η αγορά λιπασμάτων.
Οι μέθοδοι κομποστοποίησης είναι δύο : η "κομποστοποίηση σε κεντρικό σημείο" και η "οικιακή κομποστοποίηση". Η "κομποστοποίηση σε κεντρικό σημείο" γίνεται με την συλλογή των οργανικών αποβλήτων σε ένα σημείο (συνήθως ανά περιοχή), όπου μια αρμόδια υπηρεσία φροντίζει για την επεξεργασία των αποβλήτων. Η "οικιακή κομποστοποίηση" χωρίζεται σε πέντε μεθόδους, οι οποίοι είναι :
• Κομποστοποίηση με κάδο : αυτή η μέθοδος είναι η πιο διαδεδομένη και ο κάδος που χρησιμοποιείται μπορεί να είναι φτιαγμένος από πλαστικό, ξύλο, πέτρα ή μέταλλο. Η χρήση κάδου μπορεί να θεωρηθεί ως η πιο εύχρηστη αφού παρέχει ένα ελεγχόμενο περιβάλλον και ταυτόχρονα ένα νοικοκυρεμένο και υγιεινό χώρο για την αποθήκευση των απορριμμάτων.
• Κομποστοποίηση με αυλάκι : με αυτή την μέθοδο συλλέγουμε τα απόβλητα μας σε ένα αυλάκι. Το μειονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι ότι τα απόβλητα χρειάζονται ένα μήνα έως ένα χρόνο για να αποσυνδεθούν.
• Γερμανική μέθοδος : είναι κατάλληλη για ξυλώδη υλικά.
• Κομποστοποίηση με στρωμάτωση : στην μέθοδο αυτή η οργανική ύλη τοποθετείται κατ’ ευθείαν στο έδαφος και αφήνεται να αποσυνθεθεί από μόνη της. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται συνήθως σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
• Κομποστοποίηση επιφανειακής στρώσης : η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται στην γεωργία όταν δεν γίνεται άροση.
Πηγές:
1. Βασικό Εγχειρίδιο για την Λιπασματοποίηση των Οικιακών Απορριμμάτων – Νέα Οικολογία/ Φίλοι της Γης Ελλάδος/ Φίλοι της Γης Κύπρου.
2. Βιοκαλλιέργειες χωρίς χημικά λιπάσματα, φυτοφάρμακα και ορμόνες – Αναστάσιος Άλκιμος.
3. Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης – http://www.ecorec.gr/
4. Επίτροπος Περιβάλλοντος Κύπρου – http://www.perivallon.eu/
Όλα τα πράματα προέρχονται από τη γη και καταλήγουν στη γη.
Μένανδρος (342 – 290 π.Χ.)
.jpg)
ΥΠΟΚΛΙΝΟΜΑΣΤΕ ΣΕ ΑΥΤΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ
